این گلایه طنزآمیز او در آن زمان، نقد یک شریک کنجکاو بود که از دور روند شکلگیری اروپای متحد را نظاره میکرد. اما شاید همین جمله جرقه ایجاد پستی با عنوان وزیرخارجه اتحادیه اروپا را زد که امروز خانم کاترین اشتون عهدهدار آن است. خانم اشتون 57ساله این روزها بیش از هر زمان دیگری مورد توجه رسانهها قرار دارد و دلیلش حضور در مذاکرات فشرده هستهای با ایران بهعنوان نماینده اروپاست. اما او کیست؟ چه اختیاراتی دارد و تا چه حد و تا کجا اروپا را نمایندگی میکند؟ کاترین اشتون عضو سابق مجلس لردهای انگلیس از حزب کارگر بودهاست. فعالیت سیاسی او از سال 1999و در دولت انگلیس بهعنوان معاون پارلمانی وزیر آموزش آغاز شد و بعدها در وزارت دادگستری ادامه یافت.
در آن سالها او لقب مادامالعمر بارونس را گرفت که به اعضای نه چندان برجسته پارلمان تعلق میگیرد. در سال 2007و در دولت گوردون براون، اشتون رئیس مجلس لردها شد و مسئولیت هماهنگی قوانین انگلیس براساس پیمان لیسبون اتحادیه اروپا و مسائل پیرامونیاش را در پارلمان انگلیس یافت. وی در سال 2008بهعنوان رئیس کمیسیون تجاری وارد سازوکار اتحادیه اروپا شد و یک سال بعد هم به جای خاویر سولانا بهعنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزیده شد.
انتصاب او به این سمت انتقادهایی را از سوی رسانههای اروپایی در پی داشت. حتی رسانههای انگلیس نوشتند که او سابقه چندانی در سیاست خارجی ندارد. او جانشین سولانایی شدهبود که وزیر خارجه پیشین اسپانیا بود. اشتون در دفاع از خود در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت که طی مدت کوتاهی ثابت میکند برای این سمت آدم مناسبی بودهاست. مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا با رأی اکثریت شورای اروپا انتخاب میشود. او نمایندگان اتحادیه اروپا در کشورها را منصوب میکند و خودش به پارلمان اروپا پاسخگوست. در نشستهای بینالمللی و منطقهای درباره سیاست خارجی و امنیتی و دفاعی، بهعنوان نماینده اتحادیه اروپا شرکت میکند.
اما قبل از آن باید با وزرای خارجه و دفاع کشورهای اروپایی هماهنگ باشد. وزرای خارجه کشورهای اروپایی گاهی در نشستها و جلسات داخلی انتقاداتی بهکار خانم اشتون و اساسا عملکرد این پست، مطرح میکنند. آنها میگویند که وجود چنین پستی، کارایی وزرای خارجه اروپا را زیر سؤال بردهاست. اخیرا رسانهها و مقامات فرانسوی خانم اشتون را فردی نامناسب برای جایگاه وزیرخارجه اروپا دانستهاند به این دلیل که او به زبانهای خارجی مسلط نیست.
اشتون سال گذشته در جایی گفت که اکثر این انتقادها بهخاطر زن بودن اوست و این نشان میدهد که هنوز مسئله تبعیض جنسیتی در اروپا حل نشدهاست. در یک سال گذشته اشتون فعالتر از قبل ظاهر شدهاست. علاوه بر حضور فعال در مذاکرات هستهای با ایران، او نخستین مقام غربی بود که با سفر به قاهره با محمد مرسی رئیسجمهور برکنارشده این کشور دیدار کرد. اکنون سختترین آزمون پیش روی او که میتواند سابقهای تاریخی در پروندهاش به جا بگذارد، مذاکرات هستهای با ایران است؛ مذاکراتی که در همین یکماه گذشته در 2 دور طولانی و نفسگیر و گاهی تا نیمههای شب ادامه داشته و چهره اصلی آن از سوی غرب، خانم اشتون بودهاست.
بدون شک او در این مذاکرات اختیار تام ندارد و همانطور که در دور قبلی مذاکرات ژنو مشخص شد، وقتی بحث به مسائل حساس میرسد او با وزرای خارجه آمریکا و انگلیس تماس میگیرد و حتی آنها را به حضور در نشست فرامیخواند. با این حال موفقیت یا شکست این مذاکرات، آینده شغلی بارونس اشتون را رقم میزند؛ بانویی که با وجود حقوق سالانه 328هزار پوندیاش که بالاتر از حقوق نخستوزیر انگلیس و روسایجمهور فرانسه و آمریکاست، چندان در غرب جدی گرفته نمیشود.